Moja mama w dzieciństwie i wczesnej młodości często spędzała wakacje u swojej ciotki. Ciotka mieszkała na warszawskim Okęciu, w pięknej okolicy, blisko sadów i ogrodów kwitnących bujnym kwieciem, ale wieczór w wieczór ostrzegała moją mamę i swoje własne dzieci przed nocnymi hałasami. — Dzieci, pamiętajcie, żeby nie bać się w nocy. Bo ten hałas, to tylko samoloty — startują i lądują co chwilę…
Oczywiście, były to czasy, gdy każdy Polak własnym sumptem stawiający dom tak bardzo skakał z radości, że w ogóle cokolwiek do zapełnienia dziury na okno dostał — że na sprawdzanie parametrów brakowało już i czasu, i energii…! Dziś jednak, lata świetlne od tamtej rzeczywistości pragniemy żyć komfortowo. Bo komfort sprzyja odpoczynkowi, czyni dom bezpieczną przystanią dla całej rodziny — a w hałaśliwej okolicy komfort najczęściej oznacza ciszę i spokój.

Dziś wszyscy producenci okien deklarują zgodność ich wyrobów z normą europejską właśnie, a ta wymienia aż 23 parametry wyrobu okien. Choć wszystkie one w jakiś sposób dotykają funkcjonalności okna, jego żywotności, bezpieczeństwa czy wygody użytkowania — nie wszystkie są dla nas równie istotne i nie każdy parametr naszego okna musi mieć najwyższą wartość. Najważniejsze parametry to te wpływające na funkcje, które w codziennym użytkowaniu mają kluczowe znaczenie. Jeśli zatem mieszkamy lub zamierzamy mieszkać w pobliżu lotniska lub innej hałaśliwej dzielnicy miasta — uwagę zwracamy przede wszystkim na dźwiękoszczelność, czyli izolacyjność akustyczną okna, oznaczaną współczynnikiem Rw i mierzoną w decybelach. Im współczynnik Rw wyższy — tym lepiej okna będą izolować hałasy z zewnątrz, a więc i w domu będzie ciszej.

Ów wspomniany współczynnik Rw w decybelach określa wartość redukcji hałasu z zewnątrz. Warto jednak wiedzieć, że dotyczy on nie tylko okien i szyb, ale też innych przegród akustycznych — choćby ścian.

Co więcej, standardowo okna w naszych domach i mieszkaniach mają współczynnik Rw wartości ok. 30 dB. I do komfortowego życia na spokojnych przedmieściach lub na wsi taka wartość nam zupełnie starczy. Jednak już w miejscach, gdzie hałas bywa bardziej uciążliwy, potrzebne są okna o Rw wynoszącym co najmniej 35 dB. Tyle przynajmniej wynosi średnia dla większych miejscowości z dużym ruchem. Kupując lub sprawdzając okna sprawdźmy też, czy współczynnik Rw dotyczy całego okna — czy jedynie szyb. My powinniśmy poznać Rw dla całego okna — to to Rw świadczyć będzie bowiem o ich dźwiękoszczelności, a tym samym o poziomie komfortu mieszkania, w jakim przyjdzie nam żyć i spędzać czas wolny oraz noce.

Hałas, podobnie jak naszą izolacyjność akustyczną okna, określa się decybelach. Dla porównania informuję, że taki szum liści to około 20 dB. Rzeczowa i spokojna rozmowa dwóch osób to jakieś 50 dB. Ale już intensywny ruch uliczny robi hałas na poziome ok. 70 dB, a kosiarka w ogródku warczy z siłą 80 dB. Warto przy tym pamiętać, że nasz słuch odbiera wzrost poziomu hałasu o kilka decybeli jako nawet dwukrotnie głośniejszy. Zatem zdawałoby się niewielka zmiana liczb na skali decybeli — a dla naszych uszu to już bardzo duży dyskomfort, a co za tym idzie — ból głowy, rozdrażnienie i ogólne pogorszenie samopoczucia.

Dźwięki poniżej 52 dB określa się jako mało uciążliwe. Od 52 do 62 dB to dźwięki średnio uciążliwe. Hałas do 70 dB ludzkie ucho odbiera już jako uciążliwy, a wszystkie dźwięki powyżej 70 dB jako bardzo przykre i zdolne wywoływać nieprzyjemne dolegliwości, choćby bóle głowy. Z kolei komfortowe mieszkanie to takie, w którym poziom hałasu nie przekracza 40 dB w dzień i 30 dB w nocy. Oczywiście, to wszystko normy ogólne — wiadomo, że każdy odbiera hałas indywidualnie i że wiele zależy też od naszych potrzeb. Osobom szczególnie wrażliwym na hałas, mającym trudności ze snem lub dziecku, które śpi jak zajączek pod miedzą — te dane to już będzie stanowczo zbyt głośno. Takie osoby powinny wybierać okna o najwyższych parametrach dźwiękoszczelności.

Dlatego wybierając okna do domu albo wprowadzając się do nowego mieszkania naprawdę, między wyborem płytek a decyzją o kolorze farb do poszczególnych pokoi — powinniśmy też zorientować się, jaki poziom hałasu panuje w okolicy. Dzięki temu dopasujemy lub sprawdzimy okna tak, by hałas nie stał się częścią naszego życia. Inne okna i szyby wybierzemy przecież do domku jednorodzinnego położonego gdzieś na peryferiach miasta pod samym lasem, inne do mieszkania w bloku stojącym tuż obok jednego z głównych skrzyżowań w mieście lub przy zajezdni tramwajowej, a jeszcze inne ciotka mojej mamy powinna była wybrać do domku zlokalizowanego praktycznie przy samym lotnisku Okęcie.

Sam hałas to jeszcze nic. Jeśli wybraliśmy mieszkanie lub dom w naprawdę hałaśliwym sąsiedztwie — powinniśmy zadbać także o sprawdzenie częstotliwości hałasu. Dlatego producenci okien podają również tak zwane widmowe wskaźniki adaptacyjne o symbolach C oraz CTR. Jaka jest między nimi różnica? Ano właśnie w częstotliwości hałasu, jaki tłumią. Konkretnie wskaźnik C dotyczy wysokich częstotliwości, natomiast wskaźnik CTR — niskich. Częstotliwości wysokie to te dobiegające z autostrad, lotnisk lub tras kolejowych, gdzie pojazdy poruszają się bardzo szybko. Z kolei częstotliwości niskie to odgłosy dobiegające ze szkół, placów zabaw, ale także z miejskiego ruchu ulicznego. Producenci podają wskaźniki C i CTR w nawiasach, np. Rw(C;CTR) = 32 dB (-1; -2) — co oznacza to, że okno ma wskaźnik Rw równy 32 dB, ale dźwięki określane przez wskaźnik C będzie tłumić do 31 dB (odejmujemy 1 dB), a dla CTR do 30 dB (odejmujemy 2 dB).
Magdalena Maria Bukowiecka